Kinh tế học Phật giáo - Một hướng đi minh triết cho ngành kinh tế chính trị
GIỚI THIỆU SÁCH
1) Tác giả
Clair Brown là một Giáo sư Kinh tế học và là chủ nhiệm của Trung tâm Việc làm, Kĩ thuật và Xã hội ở trường Đại học California, Berkeley. Là một nhà Kinh tế học tập trung vào sự công bằng trong công việc và kinh tế, bà nguyên là Viện trưởng Viện Quan hệ Công nghiệp (Institute of Industrial Relations) ở Berkeley, và là Chủ tịch Hội đồng Chính sách Giáo dục (Committee on Education Policy), thành viên Ban giám hiệu của trường Đại học California, Berkeley. Bà đang sống tại Richmond, California.
2) Tác phẩm
Chúng ta sống như thế nào và hạnh phúc như thế nào đều do kinh tế tác động. Thế nhưng, hầu hết mọi người đều phớt lờ việc tìm hiểu kinh tế học, mặc dù nó có một sức mạnh đầy uy lực trong đời sống và tương lai của chúng ta.
Có hai thách thức mang tính toàn cầu lớn nhất của chúng ta, đó là: Trái Đất nóng lên và thu nhập không đồng đều. Những nhà khoa học nghiên cứu về khí hậu của Liên Hiệp Quốc cảnh báo rằng chúng ta cần phải tránh việc hủy diệt hành tinh này và thay đổi cách sống của chúng ta, nếu không sẽ không còn kịp nữa. Thu nhập không đồng đều giống ở thời đại Kim tiền (Gilded Age), những nhà kinh tế học cảnh báo rằng chính trị biến động sẽ làm gia tăng tình trạng thu nhập không đồng đều.
Cả hai thách thức này đều bị tác động sâu bởi kinh tế. Để vượt qua điều này đòi hỏi chúng ta phải xem xét lại toàn bộ hệ thống kinh tế, đời sống và những vấn đề liên quan đối với chúng ta. Chúng ta phải học cách để sống hài hòa với thiên nhiên và với mọi người.
... Điều gì làm cho con người hạnh phúc? Câu hỏi này đưa chúng ta đến tâm điểm của sự khác biệt giữa kinh tế thị trường tự do và kinh tế học Phật giáo, đó là: bản chất con người. Theo kinh tế học Phật giáo, bản chất con người là hiền thiện và rộng lượng, căn bản nhất là biết chăm sóc bản thân. Đức Phật đã dạy rằng tất cả mọi người khổ đau là do trạng thái tâm lí của chính họ, cảm giác không thỏa mãn đối với những tham vọng từ cái này sang cái khác. Đức Dalai Lama bảo với chúng ta rằng cảm giác của sự không biết đủ và mong muốn nhiều hơn không tách khỏi sự thèm khát sẵn có về các đối tượng mà chúng ta đang tìm kiếm từ những ảo tưởng trong tâm của chính chúng ta. Đức Phật đã dạy chúng ta phương pháp làm thế nào để diệt trừ khổ đau bằng cách chuyển hóa những trạng thái tâm lí của chúng ta, tức tìm kiếm hạnh phúc qua cách sống có ý nghĩa.
Kinh tế thị trường tự do chứa đựng bản chất tự nhiên cho mình là trung tâm và con người chỉ quan tâm chính mình, vì thế họ chỉ biết chìm đắm trong thu nhập tối đa và lối sống ảo tưởng. Theo con đường này, việc mua bán và tiêu thụ-sắm giày mới hoặc chơi trò chơi mới trên điện thoại thông minh-sẽ làm cho bạn cảm thấy hạnh phúc mà không biết rằng chỉ trong một thời gian ngắn bạn sẽ cảm thấy không thích đôi giày và chán nản trò chơi đó, đồng thời từ bỏ không mua sắm chúng nữa. Để dừng lại vòng đam mê này, chúng ta phải liên tục từ bỏ tham muốn chứ không tìm kiếm sự thỏa mãn cuối cùng. Kinh tế thị trường tự do không hướng chúng ta đến đời sống ý nghĩa trong một thế giới lành mạnh, cũng không cung cấp giải pháp đối với những sự liên quan của chúng ta về chiến tranh thế giới, thu nhập không cân đối và phá hoại môi trường.
Ngược lại, kinh tế học Phật giáo cung cấp giải pháp hướng đến việc xây dựng lại đời sống cá nhân và cả kinh tế của chúng ta để tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn. “Sự tốt đẹp của con người được gắn kết” thay thế cho “Nỗ lực tối đa cho địa vị của bạn”. “Lợi ích của nhân loại và thiên nhiên là mối nhân duyên qua lại” thay thế cho “Ô nhiễm là cái giá phải trả của xã hội mà cá nhân có thể bỏ quên”.
3) Mục lục
Giới thiệu
Xây dựng hạnh phúc
Không có thời gian để lãng phí
Kinh tế học Phật giáo không chỉ dành riêng
cho tín đồ Phật giáo hoặc cho những nhà kinh tế học
Thực hành chánh niệm
Hãy cùng nhau tạo nên sự chuyển hóa
Chương 1
TẠI SAO CHÚNG TA CẦN MỘT MÔ HÌNH KINH TẾ TOÀN DIỆN
Chương 2
KINH TẾ HỌC PHẬT GIÁO LÀ GÌ?
Ba yếu tố của con đường Phật giáo đối với kinh tế
Hạnh phúc
Hành vi cá nhân trong kinh tế học Phật giáo
Hướng đi cho cộng đồng và quốc gia
Tài sản bên ngoài và tài sản bên trong
Chương 3
SỰ TƯƠNG QUAN QUA LẠI GIỮA MỌI NGƯỜI
Để trở nên hạnh phúc
Quá nhiều sự chọn lựa
Lợi nhuận và hạnh phúc
Lợi ích vật chất
Tại sao chúng ta phải lao động quá vất vả?
Diệt trừ khổ đau
Chiến tranh và bạo lực
Luôn nương tựa vào cộng đồng
Trở thành người giải thoát
Chương 4
SỰ PHỤ THUỘC CỦA CHÚNG TA VỚI MÔI TRƯỜNG
Sự hưởng ứng chung của cộng đồng
Tác hại của khí thải nhà kính và carbon đen
Vai trò của kĩ thuật công nghệ
Cảnh giác đối với sự biến đổi khí hậu
Nguồn nước ngọt cung ứng bị đe dọa
Tuyệt chủng lần thứ sáu
Giữ chúng trong lòng đất
Khả năng bền vững
Suy nghĩ cho thế hệ tương lai
Thuế chất thải carbon
Giá phải trả cho sự biến đổi khí hậu trong tương lai
Bạn ăn thứ gì và khí thải nhà kính
Dấu chân sinh thái của chúng ta
Khí thải nhà kính hiện tại và trong quá khứ
Tác hại của sự biến đổi khí hậu
Hiệp ước chung và càng phải hơn thế
Chương 5
TÀI SẢN CỦA CẢ NGƯỜI GIÀU VÀ NGƯỜI NGHÈO
Chia sẻ phúc lợi toàn cầu
Giàu có và lợi ích không cân đối trên toàn cầu
Có vấn đề bất công ở những nước giàu không?
Mỗi quốc gia chọn mỗi kiểu bất công
Những nỗ lực toàn cầu có thể làm giảm thiểu khổ đau
Đi vào khủng hoảng nóng lên toàn cầu
Tăng trưởng kinh tế cứu nguy được chăng?
Kết luận
Chương 6
THƯỚC ĐO CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG
Phương pháp đo lường vượt xa hơn cả GDP
Cái gì sai trong GDP?
Ba phương thức đo lường hiệu quả kinh tế toàn diện 235
Tìm ra con số chính xác
Chỉ số phát triển chân thật và
Chỉ số đời sống tốt đẹp
Kết luận
Chương 7
ĐÓN NHẬN KINH TẾ HỌC PHẬT GIÁO
Thuế và chuyển đổi
Nông nghiệp bền vững
Đo lường và chuyển hóa
Hòa bình và thịnh vượng
Sản xuất xanh và sản phẩm xanh
Tiền lương và cuộc sống cân bằng
Sống tỉnh thức bằng tình thương yêu, từ bi và trí tuệ
Hợp tác và hành động
Lời cảm ơn
4) Điểm nhấn
Tác phẩm này sẽ làm lay chuyển quan điểm thế giới của ta và giúp tâm hồn xung động của ta an tịnh. Đây là một sự cảnh tỉnh rằng “Kinh tế học” hoàn toàn thú vị hơn cả hình thức tối giản mà chúng ta học được ở những trường đại học, đồng thời “tôn giáo” cống hiến cho đời sống hằng ngày của chúng ta nhiều hơn so với điều mà chúng ta thỉnh thoảng tưởng tượng đến” (Bill McKibben, tác giả cuốn EAARTH, người sáng lập 350.org)
