Thành phố Hồ Chí Minh có lịch sử quản lý hành chính hơn 300 năm, từ năm 1698 khi Nguyễn Hữu Cảnh lập nên Phủ Gia Định. Trải qua thời gian đó, nơi đây có nhiều tên gọi khác nhau dùng để chỉ toàn bộ vùng đất hoặc một khu bộ phận như Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định, Bến Nghé, Phan Yên, Phiên An. Trong đó, Sài Gòn là tên gọi phổ biến nhất trong quản lý hành chính cũng như trong đời sống văn hóa cộng đồng. Đến năm 1976, tên gọi Thành phố Hồ Chí Minh được dùng để đặt tên cho thành phố Sài Gòn – Gia Định có địa giới hợp nhất từ Đô thành Sài Gòn và tỉnh Gia Định trước đó.
Đến nay, Thành phố Hồ Chí Minh là một trung tâm lớn của Việt Nam về kinh tế, tài chính, thương mại, văn hóa, khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục – đào tạo, được xem là động lực, đầu tàu dẫn dắt của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và cả nước nói chung. Thành phố còn là “cửa ngõ” quan trọng để Việt Nam kết nối với khu vực và thế giới thông qua mạng lưới giao thông đa dạng, hiện đại. Hệ thống cảng biển Sài Gòn, cảng hàng không quốc tế cho phép Việt Nam kết nối với ASEAN, Đông Bắc Á, Nam Á, các nước và vùng lãnh thổ khác một cách thuận lợi, nhanh chóng.
Đọc một hơi Lịch sử Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là cuốn sách giới thiệu giản lược về đất và người Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh trong hành trình kiến tạo địa giới, quản lý hành chính và cộng đồng của một đô thị. Sách mang đến cho bạn đọc một bức tranh có tính tổng thể về hành trình lịch sử của Thành phố, thông qua đó hiểu được các đặc tính văn hóa của đô thị này. Người viết đã cố gắng tinh gọn để bạn đọc không phải mất nhiều thời gian mà vẫn có thể “đọc một hơi” nắm bắt được nội dung chuyển tải.